ხერხემლის არასტაბილურობა, მალების გადანაცვლება (სპონდილოლისტეზი)
ხერხემლის არასტაბილურობა, მალების გადანაცვლება (სპონდილოლისტეზი)
ხერხემლის არასტაბილურობა, მალების გადანაცვლება (სპონდილოლისტეზი) - ესაა მალებს შორის შესახსრების ერთ-ერთი მდგომარეობა, რომლის დროსაც წარმოიქმნება ზედმეტი მოძრაობა. ამას კი შეუძლია მიგვიყვანოს ნერვული ფესვების გაღიზიანებამდე, ზურგის ტვინის დაზიანებამდე, ზურგის ტვინის სისხლძარღვებზე (არტერიებსა და ვენებზე) ზეწოლამდე.
ხერხემლის არასტაბილურობისა და მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) გაჩენის მიზეზი ხერხემლის ნებისმიერ ნაწილში შეიძლება იყოს შემდეგი ფაქტორები:
- ტრავმები (საავტომობილო ავარიები, სიმაღლიდან ჩამოვარდნა, სიმძიმის აწევა და ა.შ.)
- ხერხემალსა და ზურგის ტვინზე დიდი ოპერატიული ჩარევა (ზურგის ტვინის ამა თუ იმ ნაწილთან მიწვდომა საჭიროებს ვრცელ ოპერატიულ ველს, ეს კი ოპერაციის ჩამტარებელი ექიმისაგან მოითხოვს ავადმყოფის მალების რამდენიმე ნაწილის საკმაოდ მოცულობით ამოკვეთას)
- ადამიანის სახსრებისა და იოგების აპარატის სისუსტე
- ორსულობის დროს ხერხემლის ძვლების დამჭერი იოგების დასუსტება
- ძვლის ტვინის სიმკვრივის ასაკობრივი ცვლილებები (ოსტეოპოროზი)
ხერხემლის არასტაბილურობისა და მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) გაჩენის მიზეზია იოგების სისუსტე, მალთაშუა დისკებისა და სახსრების დაზიანება.
ხერხემლის არასტაბილურობის, მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) დიაგნოსტიკა
ხერხემლის არასტაბილურობისა და მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) დიაგნოსტიკა ტარდება:
- რენტგენოგრაფიის დახმარებით ფუნქციონალური ტესტების თანხლებით (მოხრა და გამართვა ხერხემლის სვეტის წელისა და კისრის ნაწილების გამოკვლევისას)
- მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის დახმარებით ფუნქციონალური ტესტების თანხლებით (მოხრა და გამართვა ხერხემლის სვეტის წელისა და კისრის ნაწილების გამოკვლევისას)
- ხერხემლის კომპიუტერული ტომოგრაფიის მეშვეობით
ამ დროს ვიზუალიზდება ხერხემლის არასტაბილურობისა და მამოძრავებელი სეგმენტის მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) ხარისხი და ხასიათი.
ხერხემლის არასტაბილურობა და მალების გადანაცვლება (სპონდილოლისტეზი) გვხვდება ხერხემლის შემდეგ ნაწილებში:
- ხერხემლის სვეტის კისრის ნაწილში
- ხერხემლის სვეტის გავა-წელის ნაწილში
მალების გადანაცვლება (სპონდილოლისტეზი) შეიძლება წარმოიშვას კისრის ტრავმის დროს ხერხემლის სვეტის კისრის იოგების აპარატის სისუსტის გამო.
სპონდილოლისტეზის სახეები (Wiltse-ის კლასიფიკაცია):
- ლისპლასტიკური სპონდილოლისტეზი
- ისთმიკური სპონდილოლისტეზი
- დეგენერატიული სპონდილოლისტეზი
- ტრავმატული სპონდილოლისტეზი
- პათოლოგიური სპონდილოლისტეზი
- იატროგენული სპონდილოლისტეზი
ხერხემლის არასტაბილურობის, მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) მკურნალობა
ხერხემლის არასტაბილურობისა და საერთოდ მალის ან მალების ნებისმიერი გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) მკურნალობის მეთოდი დამოკიდებულია მალების გადანაცვლების ხარისხზე და მის შესაძლო კლინიკურ გამოვლინებებზე (დისკომფორტი, ტკივილი, კუნთების სისუსტე გადანაცვლების ზონის ქვევით, თავის ტვინის იშემიის ნიშნები და ა.შ.)
ხერხემლის არასტაბილურობისა და მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) კონსერვატიული მკურნალობა მოიცავს სხვადასხვა სახის მანიპულაციებს ხერხემლის სტრუქტურებზე:
- მანუალური თერაპია (სასახსრე, კუნთოვანი ტექნიკა)
- სამკურნალო მასაჟი
- ხერხემლის სამკურნალო დაჭიმვა
- ფიზიოთერაპია
- სამკურნალო ფიზკულტურა
- რეფლექსოთერაპია ("ჩინური ნემსი")
- ოპერატიული მკურნალობა
ხერხემლის არასტაბილურობისა და მალების გადანაცვლების (სპონდილოლისტეზის) ოპერატიული მკურნალობა მიზნად ისახავს სხვადასხვა სისტემებით (რომლებიც საიმედოდ და უსაფრთხოდ ასრულებენ ორი ან მეტი მოსაზღვრე მალის საყრდენის ფუნქციას) მალების სტაბილიზირებას.
იხილეთ აგრეთვე
- ხერხემლის ანატომია
- ხერხემლის და ზურგის ტვინის თანდაყოლილი ანომალიები (კისრის ნეკნი, კლიპელ-ფეილის სინდრომი, სპინა ბიფიდა, საკრალიზაცია, ლუმბალიზაცია)
- გავა-თეძოს შესახსრების ოსტეოართროზი
- სპონდილოართროზი, მალთაშუა სახსრის ართროზი (ოსტეოართროზი)
- ზურგის ტვინის დაავადებები:
- ანკილოზირებადი სპონდილიტი (ბეხტერევის დაავადება)
- ხერხემლის იუვენილური ოსტეოქონდროზი (შეერმან-მაუს დაავადება)
- წელის ტკივილი (ზურგის ქვემო ნაწილის ტკივილი), საჯდომი ნერვის ანთება, იშიაზი
- კისრის, კეფისა და ხელის ტკივილის სიმპტომი, კისრის ნაწილის ოსტეოქონდროზი და თიაქარი
- წელის ტკივილი ორსულობის დროს
- მალების ამოვარდნილობა და ქვეამოვარდნილობა
- მალის ჰემანგიომა (ვერტებრალური ანგიომა)
- ხერხემლის (მალთაშუა დისკების) თიაქარი და პროტრუზია
- კოკციგოდინია (კუდუსუნის ტკივილი)
- ლუმბაგო (წელკავი), ლუმბალგია, ლუმბოიშიალგია
- ხერხემლის ოსტეოფიტები
- მალების სხეულების ოსტეოპოროზი (პირველადი და მეორეული)
- ნეკნთაშუა (ნეკნთაშორისი) ნევრალგია, ხერხემლის გულმკერდის არის ტკივილი
- ხერხემლის ოსტეოქონდროზი და მისი სიმპტომები
- ხერხემლის მოტეხილობა (კომპრესიული)
- დამბლის მქონე ავადმყოფის მოვლის წესები (ხელებისა და ფეხების კუნთების დამბლა, პარაპლეგია, ტეტრაპლეგია)
- საკროდინია (ტკივილი გავაში)
- გავა-თეძოს სახსრის ანთება (საკროილეიტი)
- ხერხემლის სკოლიოზი, წელში მოხრილობა, ტანადობის დარღვევა
- ხერხემლის სპონდილოზი
- სპონდილიტი (ტუბერკულოზური, ინფექციური ოსტეომიელიტი)
- პონდილოლისტეზი (მალების გადანაცვლება, ხერხემლის სეგმენტის არასტაბილურობა)
- ხერხემლის არხის სტენოზი (სპინალური სტენოზი)
- კისრის ტრავმა (ქალა-კისრის სინდრომი)
- სპინალური ჩირქოვანი ეპიდურიტი