სამკურნალო ბლოკადები

სამკურნალო ბლოკადების სახეები

ინექციის ჩატარების წერტილისა და პრეპარატის სახეობის გათვალისწინებით განარჩევენ შემდეგი სახის ბლოკადებს:

• სტეროიდული მედიკამენტების ეპიდურალური და პარავერტებრალური ინტრამუსკულარული ინექციები (წელის და ფეხში გადაეცემითი ტკივილი, ხერხემლის არხის სტენოზი, ფორამინალური სტენოზი)
• ნერვული ფესვების ტრანსფორამინალური სელექტიური პერინევრალური ბლოკადა (პოსტჰერპეტული ნევრალგიის დროს)
• ბლოკადა მალთაშუა (ფასეტური) სახსრების ართროზის დროს (სპონდილოართროზი ხერხემალში ტკივილებით)
• გავა-თეძოს შესახსრების ბლოკადა (წელსა და გავაში ტკივილების დროს)
• სახსრების ბლოკადა ჰორმონალური პრეპარატებით (ბეტამეტაზონი, ტრიამცინოლონი, ჰიდროკორტიზონი)
• ტრიგერული წერტილების ბლოკადა (მიოფასციური სინდრომი)
• ვეგეტატიური ღეროების, განგლიებისა და წნულების ბლოკადა (კომპლექსური რეგიონული ტკივილის სინდრომი - CRPS)

 

თერაპიული ბლოკადების ჩატარების ჩვენებები

აი, ჩამონათვალი ზოგი ტიპური დაავადებისა, რომლებიც მოითხოვენ მკურნალობას სამკურნალო ბლოკადების გამოყენებითაც:

• თავის ტკივილი, შაკიკი
• ნევრიტი
• ჰერპესი, ნეკნთაშუა ნევრალგია
• ტკივილი ხელსა და კისერში
• პროტრუზიისა და დისკის თიაქრის დროს ზურგსა და ფეხში ტკივილი
• კარპული არხის (მაჯის გვირაბის) სინდრომი
• ართროზები (ოსტეოართროზები)
• რევმატოიდული ართრიტი
• ადჰეზიური კაფსულიტი (გაყინული მხრის სინდრომი)
• მიოფასციური ტკივილის სინდრომი, ფიბრომიალგია (კუნთოვანი ტკივილი)
• საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსრის დისფუნქცია და ოსტეოართროზი

 

თერაპიული ბლოკადების ჩატარების უკუჩვენებები

• სინუსური კვანძის უკმარისობის სინდრომი
• გამოხატული ბრადიკარდია
• მეორე და მესამე ხარისხის ატრიოვენტრიკულარული ბლოკადა (გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა შეჰყავთ ზონდი გულის პარკუჭების სტიმულაციისათვის)
• კარდიოგენური შოკი
• გამოხატული არტერიული ჰიპოტონია
• მიასტენია
• ლიდოკაინის ან ნოვოკაინის მიმართ მომატებული ინდივიდუალური მგრძნობელობა
• ანამნეზში ლიდოკაინით ან ნოვოკაინით გამოწვეული ეპილეფსიის მსგავსი კრუნჩხვების არსებობა
• ღვიძლის ფუნქციის გამოხატული დარღვევა

 

ბლოკადების დროს ლიდოკაინის გამოყენების მეთოდი და დოზები

ინფილტრაციული ანესთეზიისათვის იყენებენ 0,125%, 0,25% და 0,5%-იან ხსნარებს. ლიდოკაინის მაქსიმალური საერთო დოზაა 300 მგ (60 მლ 0,5%-იანი ხსნარი). გამტარი ანესთეზიისათვის გამოიყენებენ 1% და 2%-იან ხსნარებს. ლიდოკაინის მაქსიმალური საერთო დოზაა 400 მგ (40 მლ 1%-იანი ხსნარი ან 20 მლ 2%-იანი ხსნარი). ნერვული წნულების ბლოკადისათვის გამოიყენება 10-20 მლ 1%-იანი ხსნარი ან 5-10 მლ 2%-იანი ხსნარი.

ეპიდურალური ანესთეზიისათვის გამოიყენება 1% და 2%-იანი ხსნარები (არა უმეტეს 300 მგ ლიდოკაინისა). ლიდოკაინის მოქმედების ხანგრძლივობის გაგრძელებისათვის შეიძლება ადრენალინის 0,1%-იანი ხსნარის ex tempore დამატება (1 წვეთი 5-10 მლ ლიდოკაინის ხსნარზე, მაგრამ არა უმეტეს 5 წვეთისა ხსნარის მთელ მოცულობაზე). არტერიული ჰიპოტენზიის და ზურგის ტვინის ანესთეზიის დროს კოლაფსის პროფილაქტიკისათვის ინტრავენურად შეჰყავთ ეფედრინის ჰიდროქლორიდის 1 მლ 5%- იანი ხსნარი.

ლორწოვანი გარსების ტერმინალური ანესთეზიისათვის (სტომატოლოგიაში, ენდოსკოპიური გამოკვლევების მომზადებისა და ჩატარების დროს) გამოიყენება ლიდოკაინის არა უმეტეს 2 მლ 100%- იანი ხსნარი. ლორწოვანი გარსის ანესთეზიისათვის ( ტრაქეის ინტუბაციის, ბრონქოეზოფაგოსკოპიის, პოლიპების ამოკვეთის, ზედა ყბის წიაღის პუნქციის და სხვათა დროს) გამოიყენება 1% და 2%- იანი ხსნარები, იშვიათად 5%- იანი ხსნარები, საერთო მოცულობით არა უმეტეს 20 მლ. ოფთალმოლოგიაში 2-4%- იან ხსნარს აწვეთებენ კონიუნქტივალურ ტომარაში, 2 წვეთს 2-3-ჯერ 30-60 წამის ინტერვალით უშუალოდ ქირურგიული ჩარევის ან გამოკვლევის დროს.

ანტიარითმიული საშუალების როლში ლიდოკაინი ინტრავენურად შეჰყავთ თავიდან დინებით (3-4 წუთის განმავლობაში) საშუალოდ 80მგ (50-100 მგ) დოზით, რის შემდეგაც ლიდოკაინი შეჰყავთ წვეთ-წვეთად საშუალოდ 2 მგ წუთში. ინფუზიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ავადმყოფის მდგომარეობაზე და პრეპარატების გამოყენების შედეგებზე. ინფუზიისათვის 6 მლ 2%-იან ლიდოკაინის ამპულის ხსნარს ხსნიან 60 მლ ნატრიუმის ქლორიდის იზოტონიკურ ხსნარში, რომელიც შეიცავს 2 მგ-ს 1 მლ-ში. ლიდოკაინი ასევე შეჰყავთ ინტრავენურად დინებით 80 მგ ოდენობით და იმავდროულად კუნთში (დუნდულის ან დელტისებრ კუნთში) 400 მგ (4 მლ 10 %-იანი ხსნარი), შემდეგ კი შეჰყავთ ყოველ 3 საათში კუნთში 200-400 მგ (2-4 მლ 10%- იანი ხსნარი).